Mutant Virüsü Nedir

Mutant nedir?

Mutant, organizmaların X, Y, Z, Gama ve benzeri hiper ışınımlara maruz kalması sonucunda hücre çekirdeğindeki DNA dizilimlerinde ve sarmallarında bozulmalar meydana gelmesiyle canlının fizyolojik ve biyolojik özelliklerinde gözle görülür değişmelerin görülmesidir.

Mutant virüsü nedir?

Bir organizmanın yada virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişim.

RNA virüslerinde DNA virüslerine oranla çok daha çok mutasyon meydana gelir. SARS-CoV-2 bir RNA virüsüdür.

Mutasyon veya değişinim, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Mutasyona uğramış organizma ise mutant olarak adlandırılır. Mutasyonların genler üzerindeki zararlı tesirleri sebebiyle, organizmalar mutasyonları gidermek için DNA onarımı gibi mekanizmalara haizdir.

Mutant virüsü belirtileri nedir?

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı ve sağlık Bakanlığı toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, İngiltere’de ortaya çıkan mutasyonlu koronavirüse ilişkin DHA’ya izahat yaptı.

Prof. Dr. İlhan, mutasyonlu virüsün öldürücülüğünün az olmasının iki sebebi olabileceğine vurgu yaparak, “Bulaştığı kişi sayısı fazladır, daha hafif hastalık yapıyor olabilir ya da bulaştıklarında bir bölümünde gene hastalık olabileceği benzer biçimde bir bölümü daha hafifçe geçiriyordur, o yüzden de öldürücülük hızı düşmüş olabilir. Bunu takip edip görmek gerekiyor. Kısıtlamalara uymak gerekiyor, vatandaşlarımız şunu düşünmeli; eğer yüzde 70 bulaştırıcılık fazlaysa en az benim iki kat önlem almam gerekiyor. İngiltere’den gelen 15 hastanın tedavisinin devam ettiğini biliyoruz, yakınları da karantinada. İngiltere’deki meslektaşlarımız, öksürük ve solunum semptomlarının daha fazla olduğunu söylüyorlar. Burada da muhtemelen öyledir” ifadesini kullandı.

Bakan Koca: Hindistan varyantı gözlendi

Bakan Koca son yapılan Bilim Kurulu toplantısı sonrası açıklamalarda bulunmuş oldu. Koca, İstanbul’da 5 vatandaşımızda Hindistan varyantı gözlendi. Bu varyant ilk kez görüldü ve vakalar izolasyon altında takip ediliyor.” ifadesini kullandı.

Dünya üzerinde ilk kez 1960’lı yıllarda görülen Covid-19 olarak adlandırılan virüs, koronavirüs yahut corona virüsü adıyla biliniyor. Koronavirüs 2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkarak tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Hastalığın başlangıç kaynağı henüz netlik kazanmamıştır. Sadece eldeki veriler, Çin’in Wuhan bölgesindeki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarında yasadışı olarak satılan yırtıcı hayvanları işaret etmektedir.

Covid-19 Nedir?
Hafif, orta ve ağır olmak üzere farklı hallerde seyredebilen Koronavirüs (corona virüs) daha önce 2002’de çıkan SARS ile 2012’de çıkan MERS virüsüyle aynı grupta yer verilmiştir. Soğuk idraknlığına benzer bir tabloyla ortaya çıkan coronavirüsün (koronavirüs) 2020’de çok ağır tablolarda seyrettiği bilinmektedir. 2020 yılında Coronavirüs doğrusu koronavirüs salgını bir çok ülkenin ortak problemlerından birisi olmuştur. Çoğu insanoğlunun yaşamının bir anında karşılaştığı bu virüsün yeni çıkan hali oldukça ağır ve olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Coronavirüs, hayvanlardan insanlara sıçrama yapan virüslerdedir. Bu virüs insanlara geçmiş olduğu süre mutasyona uğrar ve insanlar arasında yayılabilmektedir.

Covid-19 (Koronavirüs) belirtileri nedir?
Koronavirüs belirti veren bir hastalıktır. “Corona virüs” yahut “Corona virüsü” olarak da geçen coronavirüs belirtileri şöyle sıralanabilir: Kuru öksürük, ateş, halsizlik, kas eklem ağrısı, boğazca ağrısı, burun akıntısı, vücut ağrıları, zatürre, solunum sorunsı, nefes darlığı, ishal, bulantı, kusma, iştahsızlık. Koronavirüs emareleri arasında maksimum karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve solunum sorunsıdır. Şiddetli vakalarda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilir.

Bazı kişiler grip emareleri ile karıştırılabilse de koronavirüsün en yaygın şekilde görülen belirtileri özetle şunlardır:

Yüksek ateş ve titreme
Kuru öksürük
bitkinlik hissi
Kas ağrıları
Baş ağrsıcaklıkTat ve koku kaybı
Boğaz ağrısı
İshal
Konjunktivit
Ciltte döküntü yahut el yada parmaklarda renk değişimi

Covid-19 ile enfekte olduktan ne kadar sonrasında semptomlar gelişir?
Bu sözde “kuluçka devri”, şu demek oluyor ki enfekte olma ile semptomları gösterme arasındaki süre, iki ila 14 gün arasında değişebilir. Semptomları yaşamadan önceki averaj süre beş gündür. Semptomların şiddeti çok hafif ila şiddetli olabilir. Hastaların ortalama % 80’inde Covid-19 yalnızca hafif semptomlara niçin olmaktadır. Koronavirüsün yol açabildiği ciddi semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir:

Solunumda güçlük çekme veya nefes darlığı
Göğüs ağrısı, göğüste baskı
konuşma yada hareket kaybı
Uyanamama (uykudan uyanma).
Mavimsi dudaklar yada yüz
Bilinç görenıklığı

Koronavirüste riskli kişiler kimlerdir?
Özellikle yaşlılarda, kanser veya bağışıklığı baskılayan hastalıkları olanlarda, akciğer hastalıkları bulunanlarda bu tablo daha da ağır seyrediyor. Kovid-19 sebebiyle yaşamını yitirenlerin tamamında altta yatan farklı hastalıkların varlığının söz konusu olduğu söylenebilmektedir.

Koronavirus herkesi etkileyebilir; sadece eldeki verilere gore Kovid-19’un ciddi komplikasyonlarına en duyarlı olduğu saptananlar; ileri yaştaki kişiler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, kanser hastaları, akciğer hastalığı olan kişiler, diyabet (şeker hastalığı) olanlar, hipertansiyon hastaları, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlar, kronik sıhhat sorunu bulunanlardır.

Delta varyantı nedir?
Delta varyantı İlk olarak Hindistan’da ortaya çıkan ve hemen sonra tüm dünyaya yayılmaya başlayan COVID-19 virüsü varyantıdır.

Uzun bir süredir yaşamımızda olan COVID-19 salgın hastalığına karşı ilk başta maske, mesafe ve hijyen tedbirleri ile korunmaya çalışıldı. Yoğun araştırmalar sorası bu hastalığa karşı etkili olan aşı geliştirildi. Camianın çoğunun aşılanması ile COVID-19 salgını kontrol altına alınmış oldu. Aşılar varyant değiştiren COVID-19 virüslerine karşı bile kişileri koruyabilmektedir. COVID-19 virüsünün etkili olduğu dönemde şu varyantları geliştirmiştir ve bunlar Alfa (İngiltere), beta (cenup Afrika), gama (Brezilya), delta (Hindistan) ve epsilon (Kaliforniya) olarak sınıflandırılmaktadır. Bu varyantlar öteki varyantlardan daha çabuk bulaştığı gözlemlenmiştir.

Delta varyantı aşı olanlara da bulaşır mı?
Aşılar delta varyantına karşı kişileri korumaktadır. Bu nedenle aşının tesiri geçtikten sonra varyantlara karşı korunmak için aşı olmak gerekmektedir. İki doz aşı uygulananlar delta varyantından da korunmaya devam etmektedir. Fakat özellikle tek doz aşı uygulananlarda bu korunma yeterli olmayabilir.

Delta varyantı daha mı hızlı bulaşır?
Meydana getirilen çalışmalar delta varyantının alfa varyantından %60 daha bulaşıcı olduğunu göstermektedir.

Delta varyantı daha mı tehlikelidir?
Çoğu kişide bu varyantların daha ciddi hastalığa yol açtığını gösteren bir kanıt yoktur. Altta yatan hastalığı olanlar ve yaşlılar için virüs öteki varyantlarda olduğu benzer biçimde daha tehlikelidir. Daha bulaşıcı olan bir virüs ise aynı şiddette enfeksiyona yol açsa bile daha fazla sayıda kişiye bulaşacağı için özellikle aşısız kişilerde daha fazla hastalık ve ölüme neden olacaktır. Tüm varyantlardan korunmak için önerilen enfeksiyondan korunma önlemleri aynıdır. El hijyeni, toplumsal mesafenin korunması, maske, iyi bir havalandırma ve aşı mutlaka dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan konulardır.

Omicron (Mu) v aryantı nedir?
Mu varyantı ilk defa tarihler Ocak 2021’i gösterdiğinde Kolombiya’da tespit edildi. Dünya sağlık Örgütü MU varyantının bilimsel olarak B.1.621 olarak adlandırdı.

Dünya sıhhat Örgütü’nün haftalık bülteninde ‘bağışıklık kaçışının potansiyel özelliklerini gösteren bir mutasyonlar kümesine haiz’ olarak tanımlanmaktadır. Mu varyantının Kolombiya ve Ekvador’da vakaların yüzde 39 ve yüzde 13’ünü oluşturduğu bu ülkelerde zemin kazandığı görülmektedir.

Public Health England tarafınca tarafından Ağustos ayında yayınlanan Mu varyantına ilişkin bir risk değerlendirmesinde, MU varyantının aşılamadan kaynaklanan bağışıklığa karşı minimum Beta varyantı kadar dirençli olduğunu gösteren laboratuvar çalışması sonuçlarının altı çizilse de bu mevzuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç görülmektedir.

Omicron (Mu) varyantı daha mı bulaşıcı?
Omicron’un alt varyantları, etkili yayıcı olarak kabul edilmektedir. Omicron’un orijinal türü, Delta’dan daha bulaşıcı olarak bilinmekteydi. Omicron’un üzerinde bulunan spike adı verilen proteinin bulunması bulaşıcılığını artırabilmektedir.

Mu varyantı aşılar için ne anlama geliyor?
Omicron’a karşı en iyi korunma yöntemi aşılar olarak bilinmektedir. Süresi geldiğinde aşı olmak koronavirüsün oluşturduğu bütün varyantlara karşı koruma elde edecektir. Omicron kısaca Mu varyantının aşılara karşı direnç gösterdiği söylense de maske, mesafe ve hijyenden sonra en iyi korunma yönteminin aşı olduğu bilinmektedir.

Anne adayları öteki bireylere kıyasla coronavirüs yada öteki enfeksiyonlar açısından daha riskli bir grupta mı yer alır?
Yeni tip Coronavirüsün (SARS-CoV-2) hamile kadınlar için daha riskli olduğuna dair bilimsel çalışmalar halen kafi değildir; sadece hamile kadınlardaki immünolojik ve fizyolojik değişiklikler viral enfeksiyonlara karşı daha hassas olmalarına niçin olmaktadır. Bundan dolayı gebe hanımların viral enfeksiyonlara karşı (Corona virüsün yol açtığı daha önceki enfeksiyonlarda olduğu şeklinde) ağır hastalık, dirimsel çekince açısından daha riskli grupta oldukları söylenebilir.

Bir anne adayına corona virüs bulaşırsa gebelik de risk altına girebilir mi?
Geçmişteki Corona virüs çeşitleri (SARS ve MERS salgınlarında) ile olan hastalıklarda, düşükler ve ölü doğum vakaları bildirilmiştir. Fakat şimdiki salgına yol açan Corona virüsun (COVID-19 hastalığı) gebelik üzerine etkisi mevzusunda gösterilen tek bilimsel makalede (LANCET 12 .O2.2020) enfeksiyonu kapmış anne adaylarının doğum sonrası bebeklerinde herhangi bir Corona virüse ilişik sağlık problemine rastlanılmamıştır.

Hamilelik esnasında coronavirüs geçirmiş kişilerin çocukları dünyaya geldiğunda olası bir durumda risk grubunda mıdır?
Bununla ilgili yapılan tek olay çalışmasında, COVID- 19 pozitif anneden doğan bebeklerde olumsuz konum olarak erken doğum ve buna bağlı bebekte olabilecek riskler saptanmıştır fakat uzun dönemde çocuğun sağlığına etkisi ile ilişkili kati bir informasyon yoktur.

Koronavirüs (Coronavirüs) anne sütüyle bulaşır mı?
Virüs enfeksiyonu yakın temasla insandan insana damlacık kanalıyla geçen yada öksürme, hapşırma ile bulaşan bir enfeksiyondur. Tek vaka serisinde COVID-19 enfeksiyonu olan annenin sütünde virüse rastlanılmamıştır.

Yeni Covid-19 mutasyonu (Delmicron) nedir?
Daha azca bulaşıcı olduğu malum Yeni Covid-19 (Deltacron), Omicron (Mu) varyantının alt varyantı olarak bilinmektedir. Delta ve Omicron’un birleşiminden oluşan Delmicron, yüksek ateş, öksürük, bulantı, kusma, nefes darlığı, halsizlik, tat ve koku duyularında azalma, burun akıntısı, geniz akıntısı, baş ağrısı ve ishal belirtileriyle kendini göstermektedir.

Yeni Covid-19 mutasyonu türleri nedir? (İngiltere, Brezilya ve güney Afrika Varyantları)
bugüne dek 3 farklı mutant varyant tespit edildi. Bunlar, İngiltere suşu, Brezilya suşu ve güney Afrika suşudur. Bu varyantların %60 daha kolay yayıldığı bilinmektedir. Bugün dünyada yayılmakta olan bu varyantlardır. Ancak mortalitesinin daha yüksek olduğuna dair bir veri bulunmamaktadır. çoğu zaman minimal mutasyonlar, genetik değişimler virüsün davranışında bir farklılığa yol açmazlar. Sadece aynı anda birden fazla yerde çok fazla sayıda dizilim değişmiş olur ise bu, virüsün hem öldürme gücünü hem yayılma gücünü etkileyebilir.

Yeni Covid-19 (Delmicron) mutasyonunun normal Covid-19’dan farkı nedir?
Düzgüsel covid-19’a gore yeni varyantlar daha basit ve daha çabuk bulaşabilmekteler. Sadece daha öldürücü olduğuna dair elimizde bir kanıt bulunmamaktadır.

Koronavirüs aşısı ne kadar etkili?
Bunu söylemek için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır. Dünyada aşılama programları henüz devam etmektedir. Sadece elimizdeki çalışmalar hem Moderna’nın hem Pfizer/BioNTech’in bu varyantların tüm bunlarnda etkili bulunduğunu göstermektedir.

Koronavirüs için hangi aşılar var? Ülkemizde hangi aşı kullanılıyor?
Koronavirüs için eski teknoloji ile üretilen ve yeni teknoloji ile üretilen aşılar bulunmaktadır. Eski tip teknoloji ile üretilenler inaktif aşılardır. Bunlar çok uzun senelerdir aşina olduğumuz aşılardır. Sinovac aşısı bu şekilde inaktif bir aşıdır. Bunun kendine gore pek çok kolaylığı bulunmaktadır. Örneğin buzdolabında saklanabilir. Bu sayede transferi kolaydır. En ücra kasabalara, köylere kadar gönderilebilir. Dayanıklılığı yüksektir. Bildiğimiz bir teknik olduğundan daha emin ve yan etkileri daha azdır. Negatif tarafı ise hazırlaması uzun ve zahmetlidir. İnaktif bir aşı üretmek için virüsün önce laboratuvarda çoğaltılması ve daha sonrasında inaktive edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla laboratuvarda bulaş riski ile birlikte daha uzun sürede daha az sayıda aşı üretilmesi şeklinde bazı dezavantajları bulunmaktadır. Bunun yanında daha yeni teknoloji aşılar ise mesajcı RNA aşılarıdır. Dünyada kullanılan Pfizer/BioNTech ve Moderna aşılarıdır. Gene Oxford- AstraZeneca aşısı ve Rusya’nın Sputnik V’si şeklinde benzer aşılar vardır. Tüm bu aşıların etkinlik açısından birbirine bir üstmeşhurkleri bulunmamaktadır. Etkinlik açısından birbirine yakın sonuçlar verdiklerini söylemek mümkündür.

Biontech aşısının etkinliği ne kadar?
Pfizer-Biontech aşısının hem ilk dozdan sonrasında koruyuculuğun başlaması bununla beraber bulaşmayı engelleme açısından etkili olduğuna yönelik araştırma sonuçları mevcuttur.

Koronavirüs kaç günde geçer?
Koronavirüsün kaç günde iyileşeceği koronavirüsün bulaştığı kişinin bağışıklığına, yaşına, cinsiyetine, altta eşlik eden hastalıklarına gore değişmektedir. Erkeklerde prognoz biraz daha fenadür. Altta yatan bazı hastalıklarda koronavirüs daha ağır seyreder. Aynı şekilde yaşlılarda da daha ağır seyreder. Averaj iyi seyirli bir hastalık 10-14 günde iyileşir. Ancak koronavirüslerin ortalama %30’unda bu şikayetlerin 3 aya, ortalama %10’unda da bu şikayetlerin 6 aya kadar sürdüğü bilmektedir.

Koronavirüs geçiren yine hastalığa yakalanabilir mi?
Evet, yakalanabilir. Hem aşılanan bununla birlikte daha önce koronavirüs geçirenler tekrar tekrar covid-19 enfeksiyonuna yakalanabilirler. Varyant suşa da yakalanabilirler. Antikorları düştüğü süre şu demek oluyor ki hastanın virüse karşı bağışıklığı yeniden zayıfladığı zaman koronavirüse yakalanabilir.

Koronavirüs atlattıktan sonra oluşan antikor ne kadar süre koruyor?
Yapılan çalışmalar hastaların %80’ini minimum 3-6 ay koruduğunu göstermektedir. Ardından antikorlar süratle azalmaktadır. Ancak antikor seviyeleri düşse dahi belirli bir düzeyde koruyuculuğun devam ettiğine inanılmaktadır.

Mutasyonlu Covid-19 virüsü hastalığı atlatanlara yine bulaşıyor mu?
Evet, bulaşabilmektedir. Bu yüzden Covid-19 atlatan kişiler de maske takmak, sosyal mesafeyi korumak benzer biçimde korunma önlemlerine dikkat etmeye özen göstermelidir.

Aşı ondan sonra koronavirüs bulaşıyor mu?
Aşıdan doz aşıdan ortalama 2 hafta sonra antikorlar oluşmaya başlar. Bu günden önce bulaş mümkündür sadece aşıdan 2 hafta sonrasında antikorlar oluşmaya başladığı için bulaş riski çok daha düşüktür. Antikorlar azalmaya başladığında bulaş riski yine artmaktadır. Aşı virüsün bulaşmasını veya bir başka kişiye bulaştırılmasını önlememektedir. Bulaştığı kişide hastalığın ağır seyretmemesini sağlamaktadır.

Koronavirüs sonrası tat ve koku kaybı ne vakit geçer?
Bazı hastalarda 4-6 hafta, bazı hastalarda 12 haftaya kadar uzamaktadır. Ancak çok azca bir kısmında 6 ay kadar sürmekle beraber hastaların büyük bir çoğunluğunda 1-3 ay içinde geçmektedir.

Hamilelik döneminde koronavirüs geçirmek tehlikeli mi? Bebeğe zarar verir mi?
Bugüne dek bebeğe zarar verdiğini açıklayan bir çalışma yoktur. Hamilelikte de düzgüsel hamile olmayan bir kişiye göre daha ağır seyrettiğine dair bir veri elimizde hemen hemen bulunmamaktadır.

Covid-19 hastası çocuğunu emzirebilir mi? Emzirirken bebeğe Covid bulaşır mı?
İlaç kullanmayan hastaların bebeğini emzirmesi önerilmektedir. Covid-19 tedavisine yönelik olarak uzman doktorun sonucuna göre emzirmeye engel teşkil etmeyecek farklı bir tedavi de uygulanabilir.

Alerji ile koronavirüs hastalığı nasıl ayırt edilir?
İkisi aslen çok farklı. Alerjisi olan bir kişide hapşırık ön plandadır. Burun akıntısı, göz yaşarması, göz sulanması yaşanır. Semptomları olan bir Covid hastası ise bu belirtilerden ziyade genellikle; ateş, yaygın kas eklem ağrısı, ishal, koku ve tat almada bozukluk benzer biçimde belirtiler vardır. Sadece normal olarak ki Covid hastalarının ortalama yarısının hiç şikayeti olmadan yani asemptomatik olarak ayakta geçirdikleri ve çevrelerine bulaştırabildikleri unutulmamalıdır.

Covid-19 cinsel yolla bulaşır mı?
Cinsel yolla bulaşmaz ancak cinsel temas esnasında yaşanmış olan yakın temasla bulaşır. Artık hava yolu ve damlacık yöntemiyle bulaştığı çalışmalarla ispatlanmıştır.

Covid-19 kısırlığa neden olur mı?
Hayır, Covid-19 hastalığı atlatan kişilerde kısırlık görüldüğüne dair bir veri bulunmamaktadır. İnfertilite problemininin Covid-19 ile herhangi bir ilgisi bulunmuş olduğuna dair bir çalışma yoktur. İnfertilite tedavisi görmek isteyen kişiler bir Tüp Bebek uzmanı ve merkezinden buluşma alarak bebek sahibi olma hayallerine kavuşabilirler.

Covid-19 akut akciğer ve karaciğer yetmezliğine sebep olur mu?
Bütün organların yetmezliğine yol açabilir. Ciddi bir Covid-19 enfeksiyonu böbrekleri, beyni, kalbi, karaciğeri ve akciğeri etkilemektedir. Ağır seyirli hastalarda da bu organların yetmezliğine yol açabilir.

Covid-19 saç dökülmesi yapar mı?
Covid-19 saç dökülmesine sebep olabilir. Bu nedenle Covid-19 geçiren kimselerin muhakkak saç dökülmesini önleyen şampuanları ve serumları kullanması, bunun yanında biyotin tablet alması önerilmektedir.

Maymun çiçeği virüsü pandemiye yol açabilir mi?
Maymun çiçeği virüsü hastalığı şu demek oluyor ki monkeypox dünyayı etkilediği için küresel halk sağlığı açısından önemi olan bir hastalıktır. Afrika’nın haricinde ilk monkeypox salgını 2003 yılında ABD’da görülmüştür. Bu salgında da 70’in üstünde olay görülmüştür. Son dönemlerde de Avrupa ülkelerinde virüsün yayıldığı bildirilmektedir. Bu durum Dünya sıhhat Örgütü tarafınca takip edilmektedir.

Mutasyonlu Virüs Nedir?
Mutasyonlu virüs herhangi bir virüsün ortam şartlarına ve ona karşı oluşturulan savunma mekanizmalarına (aşı, ilaç vb) karşı yeni bir müdafa yöntemi geliştirmek üzere kendisini değiştirmesi anlamına gelir. Mutasyon ile değişen virüs oluşturduğu yeni müdafa mekanizmaları ile daha farklı yollarla vücutta hastalık oluşturabilir. Bu da hastalığın belirtilerinin değişmesi, bulaşma vakitının kısalması, bulaşmasının kolaylaşması yada hastalığın daha ağır emareler göstermesi şeklinde sorunlara yol açabilmektedir. Dünya üzerinde oldukca ferdin etkilendiği koronavirüs için de bu durum geçerlidir. Sık sık mutasyona uğrayan virüs ile mutasyonlu virüs emareleri ortaya çıkmaktadır.

Mutasyonlu Virüs emareleri nelerdir?
Mutasyonlu virüs emareleri kişiden kişiye değişebilmektedir. Hastalığı geçiren kişinin yaşına, cinsiyetine, geçirdiği hastalıklara, kronik hastalıklarına veya aşı durumuna bağlı olarak farklı emareler gösterebilir. Bazı hastalarda hiç emare vermeden nezle gibi geçerken bazı hastalarda ağır solunum sorunları ve hastane yatışları görülebilir.

Hastalarda görülen mutasyonlu virüs belirtileri ise şu şekildedir:

Ateş
Burun akıntısıNefes darlığı
Solunum güçlüğü
Öksürük
Hapşırma
Ciddi halsizlik
Kas ve eklem ağrıları
Boğazca ağrısıBaş ağrısıGözlerde kızarıklık, sulanma
Mide bulantısıKusma
Ciltte döküntü
İshal
Titreme
Tat ve koku kaybı
MUTASYONLU VİRÜS NEDENLERİ NELERDİR?
Virüsler çoğalmak için canlı bir hücre içine girmek durumundadır. İnsanlarda hastalık oluşturan Sars-Cov-2 virüsü de aynı şekilde insan hücrelerinin içine girerek kendi yaşamını sürdürmektedir. Hücrelerin içine girmesi ve insanoğluın vücudunda hastalık oluşturması sırasında karşılaştığı müdafa mekanizmaları için yeni yollar geliştirir. şu sebeple virüsler mutasyona uğrar ve yeni hastalık belirtileri dediğimiz mutasyonlu virüs belirtileri ortaya çıkar.

Mutasyonlu Virüs Çeşitleri nelerdir?
SARS-CoV-2 ortaya çıktığı zamandan bu yana milyonlarca mutasyona uğramıştır. Bu mutasyonların hepsi virüste karakteristik özellik değişimine sebep olmamıştır. Fakat halk arasında da sıkça duyulan alfa, beta, delta, omicron şeklinde varyantlar virüsün bulaştırıcılık, öldürücülük ve belirtileri şeklinde karakteristik özellikler üzerinde belli değişimlere niçin olmaktadır.

ALFA VARYANTI
Alfa varyantı ilk başlarda 2020 yılının sonlarında İngiltere’de tespit edilmiştir. Bu varyantta oluşan mutasyon virüsün hücre içine girmesini sağlayan proteinin yapısını değiştirerek ortaya çıkmıştır. Bu değişiklik virüsün ilk çıkan koronavirüse oranla daha bulaşıcı hale gelmesine sebep olmuştur. Fakat aşılar yapısı değişen bu proteini hedef aldığı için bu mutasyon aşıya karşı direnç oluşturmamıştır.

BETA VARYANTI
Beta varyantı İlk olarak güney Afrika’da tespit edilmiştir. Beta varyantı hastalığın seyrini ağırlaştırmamış fakat virüsün daha hızlı yayılmasına sebep olmuştur.

GAMMA VARYANTI
Gama varyantı ilk olarak Brezilya’dan Japonya’ya gezi eden bir insan üzerinde tespit edilmiştir. Bu varyantın aşıya kuvvetli olacağı düşünülse de BioNTech/Pfizer aşısı bu varyanta karşı aşılarının etkili bulunduğunu gösteren çalışmalar sunmuştur.

DELTA VARYANTI
Delta varyantı İlk olarak Hindistan’da tespit edilmiştir ve kısa sürede dünya genelinde vakaların çoğunluğunu oluşturan alt tür haline gelmiştir. Delta varyantının diğer varyantlardan yaklaşık yüzde 50 daha bulaştırıcı olduğu belirtilmiştir. Meydana getirilen çalışmalar ise BioNTech/Pfizer alışının ikinci doz sonrası delta varyantı karşısında yüzde 88 koruyuculuğu bulunduğunu göstermiştir.

OMİCRON VARYANTI
İlk olarak güney Afrika’da tespit edilen omicron varyantı ile ilgili meydana getirilen çalışmalar diğer varyantlardan daha bulaşıcı olduğunu ortaya koymuştur. Yeni tip koronavirüs omicron varyantı daha bulaşıcı seyretse de genel olarak daha hafifçe semptomlarla seyretmektedir.

Mutasyonlu Virüs Tanısı nasıl Konur?
Seyrettiği farklı emarelere karşın Dünya sıhhat Örgütü PCR testlerinin koronavirüs vakalarını tespit etmekte hala etkin olduğunu belirtmiştir. Mutasyonlara nazaran emareler değişse de PCR testleri geçerliliğini korumaktadır. Bunun yanısıra farklı testler için çalışmalar yapıldığı Dünya sıhhat Örgütünce belirtilmiştir.

MUTASYONLU VİRÜS ÜZERİNE AŞILARIN ETKİSİ NEDİR?
Son olarak ortaya çıkan omicron varyantı aşıların etkinliği üzerinde bazı soru ve problemlerı meydana getirmiştir. Bundan dolayı geçtiğimiz aylarda çeşitli aşı şirketleri mutasyonlara karşı aşılarını geliştirmeye yönelik çalışmaları olduğu açıklamıştır. Fakat şimdilik üçüncü doz aşısını olanların omicron ve diğer varyantları daha hafif semptomlarla atlattığı yönünde kati olmasa da bazı veriler mevcuttur. şu sebeple hem dünyada hem ülkemizde sıhhat profesyonellerince üçüncü doz aşının önemi vurgulanmaktadır.

MUTASYONLU VİRÜS TEDAVİSİ NASILDIR?
Hatırlatma dozu olan 3. Dozunu yaptırmış kişilerde daha hafifçe seyretse de aşısız kişiler üzerinde ciddi etkilerle seyretmektedir. Bundan dolayı yoğun bakım ve solunum desteğinin yanı sıra öteki covid vakalarında etkili olan kortikosteroidler ve bazı reseptör blokörleri hala etkili olarak kullanılmaktadır.

Mutasyonlu Virüs Hakkında Merak Edilenler
Omicron da dahil olmak üzere ortaya çıkan bütün koronavirüs varyantları kısa bir sürede yayılarak dünya genelinde milyonlarca insanı etkilemiş ve etkilemeye devam etmektedir. Ülkemizde ise Aralık 2021 tarihinde sağlık Bakanlığının yaptığı açıklamada ülkemizde omicron varyantı tespit edildiği belirtilmiştir. Gene sağlık Bakanlığının yaptığı açıklamalara göre kısa sürede ülkemizdeki vakaların yaklaşık yüzde 10’unu oluşturduğu belirtilmiş ve son yapılan açıklamalarda İstanbul’daki vakaların %50’den fazlasını omicron varyantının oluşturduğu söylenmiştir.

BULAŞTIRICILIK
Dünya sağlık Örgütü öteki mutasyonlardan daha hızlı yayılmış olduğunı belirtse de bilgilerin kesinleşmesi için birazcık daha zaman geçmesi icap ettiğini açıklamıştır.

HASTALIK ŞİDDETİ
Dünya sağlık Örgütü yeni varyantın şiddetinin ötekilerden daha hafifçe seyrettiğini belirtmiş fakat zaman içinde daha ağır etkilerin görülebileceğini ve bu tarz şeylerin belirlenmesi için zamana ihtiyaç olduğunu açıklamıştır. Dünya genelinde artan koronavirüs hastane yatışları sebebinin omicron varyantı olabileceği düşünülmektedir. Bundan dolayı idame eden koronavirüs önlemlerine uyulmalı ve devam edilmelidir.

DAHA ÖNCE COVİD-19 GEÇİRMİŞ OLMANIN ETKİSİ
Şimdiye kadar elde edilen bilgiler daha önce Covid-19 geçirmiş olan kişilerin yeni varyantlara yakalanma olasılığının daha yüksek bulunduğunu göstermektedir. Ancak bu mevzuya dair net bilgiler şuan için elde edilmemiştir.

MUTASYONLU VİRÜSTEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Mutasyonlu virüs için yapılması gerekenler diğer koronavirüslerden pek de farklı değildir. Havaların soğuması sebebiyle kapalı vaktin çoğunun kapalı alanda geçirilmesi virüsün yayılmasına zemin hazırlar. Açık alanda toplumsal mesafeye dikkat edilerek vakit geçirmek kabaca yeterli olsa da kapalı alanda ne olursa olsun maske kullanılması gerekir. Ayrıca el hijyeni ve diğer temizlik önemlerine uymak da büyük örutubet arz eder. Elleri minimum 20 saniye sabunlu suyla yıkamak, parmak aralarını ve tırnakları avuç içine sürterek temizlemek gerekir. Toplu davetlerden uzak durmak yada davetlerde sosyal mesafe kurallarına uymak ve havalandırmaya dikkat etmek önemlidir. Herhangi bir kronik hastalığı bulunan yada riskli yaş grubundaki kişilerin aşılarının hatırlatma dozunu kesinlikle olması önemlidir.

Herhangi bir COVID-19 emaresi taşıdığını düşünenlerin en yakın sıhhat kurumuna başvurması ve PCR testi yaptırması önemlidir. Bu süreç içerisinde kişinin kendisini karantinaya alması ve sosyal mesafe kurallarına daha çok dikkat etmesi gerekir. Testi pozitif yönde çıkan kişilerin de belirlenen yalıtım kurallarına ve sürelerine uyması örutubet cemiyet ve bireysel sağlık açısından önem arz eder. Sağlıklı günler diliyoruz.