Dereotunun Faydaları ve Zararları

Dereotu nedir?
Dereotu kısaca Anethum graveolens, Avrupa ve Asya mutfaklarında bulunan, bolca kullanılan bir bitki türüdür. Dereotu, değişen yumuşak yapraklara, yeşil renge ve ince bir gövdeye sahip bitkilerden biridir. Dereotu tad olarak aromatiktir. Çeşitli yemeklerin lezzetini yükseltmek için yaygın olarak kullanılır. Genellikle somon, patates ve yoğurt bazlı soslarla eşleştirilir. Mutfak kullanımlarına ek olarak, dereotu çeşitli besinler açısından zengindir ve geleneksel olarak sindirim sorunları, bebeklerde kolik ve ağız kokusu gibi çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılmıştır. Dereotu, maydanozgiller ailesinden gelmektedir. Hoş kokuludur, yaprakları tüysüdür. Kimyona benzer tadıyla baharat olarak da kullanılabilir. Yüksek oranda life sahiptir ve düşük kalorilidir. Dereotu gıda kıymeti açısından da zengindir. 100 gram dereotunda 43 kalori, 61 mg sodyum, 738 mg potasyum, 85 mg C vitamini, 208 mg kalsiyum, 6.6 mg demir, 55 mg magnezyum vardır. Dereotu kadar dereotu tohumu da faydalıdır. Örneğin bir çorba kaşığı dereotu tohumunda yarım bardak sütteki kalsiyum bulunur. Dereotunda A vitamini de dahil pek çok temel vitamin ve mineral vardır. Örneğin A vitamini sağlıklı bir bağışıklık için lüzumlu bir vitamindir. Erkek ve dişilerde üreme sağlığında önemli rol oynar. Benzer biçimde içindeki C vitamini de bağışıklığı destek sunar. Dereotunda güçlü antioksidan bulunur. Taze dereotu çinko da içerir.

Dereotunun besin Değerleri nedir?
100 gram dereotundan hesaplama yapılırsa eğer 17 kcal’e tekabül eden ve aynı zamanda yüksek oranda folik asit ve mangan içeren dereotunun besin değerleri aşağıdaki gibidir;

• 100 Gram Dereotu besin Değerleri
• 2,8 gr karbonhidrat
• 1,4 gr protein
• 0,4 gr yağ
• 5,3 gr lif
• 0 gr kolesterol
• 27 mg sodyum
• 647 potasyum
• 230 mg kalsiyum
• 1017 IU vitamin A
• 70 mg vitamin C
• 5,5 mg demir
Dereotunun faydaları nedir?
Dereotu antioksidanlar açısından zengindir. Antioksidanlar, hücreleri özgür radikaller olarak bilinen kararsız moleküllerin neden olduğu hasara karşı korumaya yardımcı olan organik olarak oluşan bileşiklerdir. Sonuç olarak araştırmalar, antioksidanlar açısından zengin gıdaları tüketmenin kronik inflamasyonu azaltmaya ve kalp hastalığı, Alzheimer, romatoid artrit ve belirli kanser türleri dahil olmak üzere belirli durumları önlemeye ve hatta tedavi etmeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Dereotu bitkisinin hem tohumlarının bununla beraber yapraklarının, aşağıdakiler dahil olmak üzere, antioksidan özelliklere sahip çeşitli bitki bileşikleri açısından varlıklı olduğu bulunmuştur.
Dereotu Flavonoidler açısından da zengindir. Bu bileşikler, kalp hastalığı, felç ve bazı kanser türlerinin riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir. Bu durum beyin sağlığında da önemli bir rol oynayabilir.
Terpenoidler de dereotunda vardır. Bu bileşiklerde uçucu yağlar da bulunur ve bu karaciğer, kalp, böbrek ve beyin hastalıklarına karşı koruma sağlayabilir.

Dereotunun kalp sağlığı üzerinde de tesirleri vardır. Kalp hastalığı dünya çapında önde gelen ölüm nedenidir. Sadece Dünya sıhhat Örgütü, kötü beslenme, sigara içme ve egzersiz eksikliği şeklinde risk faktörlerini azaltarak kalp hastalığı vakalarının ortalama yüzde 75’inin önlenebileceğini tahmin ediyor. Toplam kolesterol ve trigliserit düzeyleri yüksek olan 91 kişide meydana getirilen bir çalışma, 2 ay süresince günde 6 dereotu özü tableti almanın toplam kolesterol ve trigliserit düzeylerini önemli ölçüde iyileştirdiğini, sadece HDL (iyi) kolesterol düzeylerini değiştirmediğini buldu. Yine de, yüksek kolesterol ve trigliserit düzeyleri olan 150 kişide yapılan bir başka çalışmada, 6 haftalık günlük dereotu tableti alımından sonra kolesterol yada trigliserit düzeylerinde önemli bir değişiklik gözlemlenmedi.

Dereotu yüksek kan şekeri düzeyini düşürmeye yardım edebilir. Kronik olarak yüksek kan şekeri seviyelerine haiz olmak, insülin direnci, metabolik sendrom ve tip 2 diyabet şeklinde konum riskinizi artırabileceğinden endişe vericidir. Dereotu kan şekerini düşürücü etkilere haiz olduğu öne sürülmüştür. Aslen, diyabetli hayvanlarda meydana getirilen birkaç çalışma, günlük dozlarda dereotu özü ile açlık kan şekeri seviyelerinde önemli bir iyileşme göstermiştir. Yine de, insanlarda araştırma sınırlıdır.
Dereotu içindeki Klebsiella pneumoniae ve Staphylococcus aureus benzer biçimde uçucu yağlar, potansiyel olarak zararlı bakterilerle savaşan antibakteriyel etkilere haizdir. Böylece dereotu idrar yolu enfeksiyonu için faydalı olabilir.

Kemik sağlığı. Dereotu, kemik sağlığı için önemli olan kalsiyum, magnezyum ve fosfor ihtiva eder.
Dereotundaki uçucu yağlar, tane döneminiz boyunca kramplardan meydana gelen ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Sadece araştırmalar şu anda sınırlıdır.
Dereotundaki uçucu yağlar yatıştırıcı ve sakinleştirici etkiler verebilir. Bu sayede gece uykusuna yararlıdırlar.
Dereotun antiseptik ve antibakteriyel özelliklerle ağız ve nefes spreyi görevi görebilir. Ağız kokusunu giderir.
Antioksidanlar açısından varlıklı ve iyi bir C vitamini, magnezyum ve A vitamini kaynağı olan dereotu, kalp hastalığı ve kansere karşı koruma da dahil olmak üzere sağlık için çeşitli faydalara haiz olabilir. Bununla birlikte, dereotu yararlarına bakan çoğu çalışmanın dereotu özlerini kullandığını akılda tutmak önemlidir. Bu nedenle, taze veya kuru dereotu diyet kullanımının aynı etkilere haiz olup olmayacağı belirsizdir. Her durumda, dereotu tohumları ve yaprakları çeşitli yemeklere lezzet ve renk katabilir. Taze dereotu düzgün bir şekilde saklandığında buzdolabında 1 haftaya kadar ve dondurucuda birkaç aya kadar saklanabilir. Genel olarak, dereotu, diyetinize besin takviyesi ekleyebilecek lezzetli bir bitki ve baharattır.

Dereotunun zararları nedir?
Aşırı tüketildiğinde dereotu zararları da olan bir bitkidir. Örneğin cilde temas ettiğinde tahrişe sebebiyet verebilir. Hamilelik sürecinde de doktora danışarak tüketilmelidir. Aşırı tüketim alerjiye niçin olabilir.

Dereotu Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Uyku problemini çözer,
İçerdiği yüksek lif oranı sayesinde sindirim sistemine iyi gelir. Sindirim sistemi dostu özelliği sayesinde aynı zamanda hıçkırık, kusma, karın kramplarına iyi gelir,
Regl düzensizliklerini dengeler ve ağrıları giderir. Kadınsal hormon salgılanmasında etkin role sahiptir.
Ağız kokusu problemi yaşayan kişilere iyi gelecektir.
Demir içinde ne olduğu bakımından zengin olan dereotu anemi hastaları ve vejetaryenlerin kullanmaları yararlı olacaktır.
C vitamini zengini olduğundan ötürü C vitamini yetersizliği ile gelişen skorbüt hastalığında da tüketimi uygundur.
Zengin kalsiyum içeren bitkimiz aynı zamanda osteoporoz hastalarına önerilmektedir ve kemik gelişimini etkisinde bırakır.
Dereotu hangi vitaminleri bulundurur?
A ve C vitamini bakımından zengin bir bitki türüdür.

Dereotu kanı sulandırır mı?
Kanı sulandırmaktan ziyade kan şekerini düşüren etkisi bulunmuş olduğundan ötürü diyabet hastalarının çok yoğun olmayacak şekilde tüketmesi uygun görülmektedir. Bu yüzden hamile ve lohusalarda kontrollü tüketilmesi gerekmektedir. Çok yoğun tüketim durumu alerjik fonksiyonlara sebep olacağından kontrollü tüketim daha uygundur.

Dereotu bağlarırsaklara iyi gelir mi?
Hazımsızlığa iyi gelen dereotu bağlarırsak sağlığını desteklemek ve bağırsak sağlığını geri getirmek adına tüketmemiz uygun bir bitkidir. Bağlarırsağın peristaltik hareketlerini destekleyen dereotu bağırsaktan gıda geçişini kolaylaştırır ve kabızlığı giderir.

Dereotu ödem attırır mı?
Kilo verme sürecindeki etkinliğiyle beraber lif içinde ne olduğu bakımından varlıklı olan dereotu midede sindirimi daha uzun süreceğinden tokluk süresi artacaktır. Sindirim emilim süresinin dahi artması içeriden kalori yakımını artırarak harcanan enerjinin de daha çok olmasını sağlamaktadır. Bu durumda metabolizmayı hızlandırarak ödem atmayı yardımcı olacaktır.

Dereotu iyi mi kurutulur?
Öncelikle hijyenik bir şekilde yıkanan dereotlarının iyice suyu süzülmelidir. Ters bir şekilde aslolanı bırakılabilecek dereotları daha taze bir renkle kuruyacaktır. Tüm bunlara ek olarak dikkat edilmesi gereken bir öteki önemli husus ise güneş görmeyecek gölge bir yerde kurutulması daha uygun olacaktır. Daha sonrasında gölgede kurutulan dereotları delikli süzgeçten geçirilerek iyice çöpünden ayrıldıktan sonrasında ufalanmalıdır. Bu işlemin kısaca kurumanın tamamlanması 1 ila 2 hafta sürebilmektedir.

Dereotu iyi mi saklanır?
Taze dereotu saklamak için, önce yapraklarına su sermek, daha sonra kağıt havluya sarıp, tatlı su serpmek, dalları bir kağıt havluya gevşek bir halde sarmak ve fermuarlı bir plastik poşete koymak doğru olabilir. Veya bir kavanoza dereotunun sap kısımları aşağıda duracak şekilde yerleştirilir. Kavanozun kapağı kapatılır ve buzdolabında saklanır. Kullanılacağı süre istenen miktarda dereotu çıkarılır, yıkanır ve kullanılır. Ayrıca dereotu dondurulabilir de. Çoğu bitki şeklinde, dereotu dondurulabilir, sadece dondurduğunuzda dokusu birazcık değişebilir. Dereotunu dondurmak için en kolay yol, dereotu yıkayıp kurutmak, ardından hızlı dondurmaktır (bir saat boyunca dondurucuda bir kağıt havlu üzerinde beklemeye alın). Dondurulmuş yaprakları hava geçirmez bir torbaya koyun ve kullanmaya hazır olana kadar dondurucuya geri koyun. Ek olarak dereotunu doğrayabilir, birkaç damla su ekleyebilir ve buz kalıplarına koyabilirsiniz. Dereotu buzdolabında saklandığında 10 güne kadar karşı koyabilir ve tazeliğini korur.

Yemeklerde dereotu yerine ne kullanılabilir?
Tarhun ve rezene, tariflerde taze dereotu için en yaygın ikamelerdir. Ihmal etmeyin, taze dereotu bulamıyorsanız, kuru dereotu da kullanılabilir. Sadece, aroması daha yoğun olduğu için kurutulmuş çeşidi daha azca miktarda kullanmak gerekir.

Dereotu otu ve dereotu tohumu aynı şey midir?
Hayır. Aynı bitkiden gelirler, ancak dereotu otu, hafifçe taze bir lezzet elde eden taze yapraklı yapraklardır. Dereotu tohumu kimyona benzer daha güçlü bir lezzet sağlar. Dereotu tohumu daha keskin tatlı olarak kabul edilir.

Dereotu tiroid için çözüm olur mu? Dereotu tiroide iyi gelir mi?
Dereotu, mutfak baharatı olarak uzun bir geçmişi olan bir bitkidir. Eskilerde ilaç olarak da kullanılmıştır. Dereotu iştahsızlık, bağlarırsak gazı (şişkinlik), karaciğer sorunları ve safra kesesi şikayetleri şeklinde sindirim sorunları için kullanıldı. Ek olarak böbrek hastalığı ve ağrılı veya zor idrara çıkma gibi idrar yolu rahatsızlıkları için de kullanıldı. Dereotunun hastalık olarak kullanıldığı alanlar, ateş ve soğuk algınlığı, öksürük, bronşit, hemoroid, enfeksiyonlar, spazmlar, sinir ağrısı, genital ülserler, adet krampları ve uyku bozuklukları olmuştur. İnternette de pek çok kişi derotunun tiroid tedavi edici özelliği olup olmadığını merak ederek aramaktadır. Hiçbir besin maddesinin herhangi bir hastalık üzerinde tedavi edici bir özelliği bulunmamaktadır. Dereotu ve tiroid üzerine de çeşitli çalışmalar vardır ancak kesinliği kabul edilmemiştir. Dereotunun hipotiroid, hipertiroid, Haşimato tiroidi için de etkili olabileceği bilinmektedir. Hekime danışmadan dereotu kürü yürütmek doğru bir uygulama değildir.

Dereotu süt yapar mı?
Anne sütü bebeklerin en önemli ve tek gıda deposudır. Anneler bu nedenle süt artırımı için çeşitli araştırmalar yapar. Bir çok kişi de “Emzirme döneminde dereotu tüketilir mi?” sorusunun yanıtını merak etmektedir. Annelerin öğle ve akşam yemeklerinden önce bir tutam dereotu yemeleri anne sütünü artırmada etkili olduğu bilinir.

Hamilelikte dereotu yenir mi?
Anne adayları da her gün bir miktar, aşırı olmamak kaydıyla dereotu tüketebilir.

Dereotu zayıflatır mı?
Tek başına aslabir besin maddesi zayıflatıcı etkiye haiz değildir. Sadece sağlıklı beslenme ve tertipli egzersize katkı sağlayabilirler. Dereotu kalori açısından düşük olduğu için aşırıya kaçmadan diyetlerde tüketilebilir.

Dereotu gaz yapar mı?
Aksine dereotu gaz giderici özelliklere haizdir.

Dereotu tansiyonu yükseltir mi?
Aksine dereotunun içindeki maddeler tansiyonnı dengeler.

Dereotu adet söktürür mü?
Dereotunun tane söktürücü, adet sancılarını giderici bir nebat olduğu bilinir.

Dereotu metabolizmayı hızlandırır mı?
Dereotunun metabolizmayı hızlandırıp zayıflamaya destek olduğu söylenebilir. Sadece tek başına dereotu yeterli değildir. Kilo verme tedavisinin diyetisyen desteği ile yürütülmesi gerekir.

Dereotu kürü nasıl yapılır?
Sabah, öğlen ve akşam saatlerinde aç karnına yiyeceklerden önce 1 yiyecek kaşığı dereotu çiğnenerek tüketilir. Sadece bu tür uygulamalar asla hekime danışmadan yapılmamalıdır.

Dereotu iyi mi kullanılır?
Dereotu hemen derhal her yemeğe yakışan bir bitkidir. Balık, patates, yoğurtlu salatalar, yeşil salatalarda kullanılabilir.

Bilimsel olarak Anethum graveolen olarak malum dereotu, yüzlerce senedir mutfaklarda ve tıp alanında kullanılmıştır. Avrasya’da yaygın olarak yetiştirilen bir bitkidir. Akdeniz bölgesi, İskandinavya ve cenup Rusya’ya özgüdür. Senelik bir bitki türüdür ve Apiaceae cinsinin bir üyesidir.

Bu minik nebat, esas olarak içerdiği flavonoidler, mineraller ve amino asitlerden gelen önemli tıbbi özelliklere haizdir. Flavonoidler, vicenin ve kaempferol ihtiva eder. Vicenin hücreleri radyasyonun niçin olduğu hasara karşı korurken kaempferol anti kanser özelliklerine haizdir. Vitamin ve minerallere gelince, dereotu A ve C vitaminleri ile demir, folat ve manganez şeklinde minerallerde bol miktarda bulunur.

Dereotu bazı çorbalar ve soslar için baharat, garnitür yada ana bileşen olarak kullanılabilir.

Şimdi, dereotunun potansiyel sıhhat yararlarını daha detaylı olarak inceleyelim.

DEREOTUNUN FAYDALARI

Sindirimi destekler zayıflamaya yardımcı olur

Dereotunun kendisi bir mezedir ve bundan dolayı, mutfaklarda yaygın olarak kullanılmaktadır. İçinde bulunan uçucu yağlar uyarıcıdır. Safra ve sindirim sularının salgılanmasını aktive ederler. Bu yağlar ek olarak bağırsağın peristaltik hareketini ihtarr, bağırsak hareketlerinin geçişini kolaylaştırır ve kabızlığı giderir. Dereotu ayrıca, içerdiği liflerden dolayı uzun süre tok tutucu özelliği ile rejimlerde kilo vermeyi destekler ve kolaylaştırır.

Uykusuzluğu önler

Dereotunda bulunan uçucu yağlar kendine özgü ve güçlü özelliklere haizdir. Aynı anda uyarıcı, yatıştırıcı ve hipnotiktirler, şu demek oluyor ki sakinleşmeyi teşvik ederler. Dereotunun uçucu yağlarında bulunan flavonoidler ve vitamin-B kompleksi, sakinleştirici ve hipnotik etkileri olan bazı enzimlerin ve hormonların salgılanmasını aktive ederek insanların iyi bir gece uykusu çekmesine destek sunar.

Kemik sağlığını korur

Dereotunun kalsiyum içeriği, kemik kaybı ve kemik mineral yoğunluğunu korumada önemli bir unsurdur. Osteoporoz milyonlarca insanı etkiler ve diğer önemli mineraller ile birlikte kalsiyum, kemiklerin uygun şekilde büyümesi, gelişmesi ile kemiklerin onarımında da anahtar bir bileşendir.

Diyabeti yönetir

Dereotu uzun süreden beri diyabet ve insülin düzeylerinin yönetimi ile ilişkilendirilmiştir. Bu alanda, özellikle insan denekler üzerinde yapılan araştırmalar, kortikosteroidin neden olduğu diyabette serum lipitleri ve insülin düzeylerindeki dalgalanmaların azaltılmasına yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Aşırı gazı önler

İyi bilinen bir karminat olarak, dereotu aşırı gazın meydana getirdiği hastalık durumunun önlenmesine yardımcı olabilir. Gaz rahatsız edici bir konum değildir, ancak gazın aşırı birikimi, göğüs bölgesindeki duyarlı organlar üzerinde baskı icra ettiğinda tehlikeli bir duruma yol açabilir. Bir karminer, sindirim kanalı süresince aşağı doğru gazı emer ve vücudun rahatlamasını sağlar.

Bağışıklığı artırır

Dereotu uzun süredir antimikrobiyal aktivite ile ilişkilendirilmiştir. Vücuttaki çok sayıda mikrobiyal enfeksiyonun yanı sıra ciltte açık yaralara yada küçük kesiklere yol açabilecek enfeksiyonları önlediği görülmüştür.

Hıçkırığı yatıştırır

Hıçkırıklar çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelir, sadece esas olarak gazların yiyecek borusundan yukarıya doğru çıkmasıyla kaynaklanır. Bunun dışında ikinci niçin bazı alerjiler, aşırı kırılganlık, hiperaktivite ve sinir bozukluğundan kaynaklanmaktadır. Dereotu bu durumlarda gazların dışarı atılmasına destek verir ve ayrıca gaz oluşumunu azaltır. Ayrıca dereotu bir yatıştırıcı olarak alerji, hiperaktivite veya sinir bozuklukları sebebiyle ortaya çıkan hıçkırığın ortadan kaldırılmasına destek sunar.

İshali giderir

İshal esas olarak iki şeyden oluşur; hazımsızlık ve mikrobiyal etkenler. Hazımsızlık açısından, dereotu çok iyi sindirim özelliklerine haiz olduğu için oldukça yararlı olabilir. İkinci olarak dereotunda bulunan, monoterpen ve flavonoidler mikrobik enfeksiyonları engelleyerek ishali tedavi etmeye destek sunar.

Dizanteriyi tedavi eder

Dizanteri temel olarak mantar enfeksiyonlarından oluşur. Dereotundaki uçucu yağ organik dezenfektandır ve mantar enfeksiyonlarını etkili bir halde önlemeye destek verir.

Artrit ağrılarını hafifletir

Dereotu uzun süreden beri anti-enflamatuar nebat olarak bilinir, bu da iltihabi ve romatoid artrit, gut ve artrit benzer biçimde hastalıklara bağlı ağrıları azaltmaya yardımcıdır.

Menstruasyonu (tane kanaması) düzenler

Dereotu yağında bulunan flavonoidler, doğada uyarmacı ve emmenagogiktirler, bu da, hanımlarda menstrüel siklusların korunmasına yardımcı olan belirli hormonların salgılanmasında ihtarcı görevi görürler.

Solunum bozuklukları tedavisi

Dereotu, solunum sisteminde histaminlere bağlı olarak gelişen alerjiler yada öksürüklerin temizlenmesine destek sağlar.

Taze nefes ve ağız sağlığı

Dereotunun tohumları ve yaprakları muhteşem ağız ve nefes spreyi olarak kullanılabilir. Dereotu uçucu yağları antiseptik ve antibakteriyel özellikleri içerir. Bu özellikler nedeniyle dereotu ağzınızın hepsinı etkili bir şekilde dezenfekte edebilir ve ağız sağlığını korur. Dereotundaki antioksidanlar ek olarak özgür radikallerin niçin olduğu diş eti ve diş hasarını en aza indirir. Dereotu ek olarak dişlerinizi güçlendirmeye yardımcı olabilecek kalsiyum bakımından da zengindir.

Kanseri önler

özgür radikaller, birçok hastalığın bir numaralı nedenidir. Kanser de dahil olmak üzere ölümcül hastalıklara niçin olabilir. Dereotu, antioksidan moleküllerin vücuda zarar verebilecek oksitlenmiş moleküllere tutunmasını sağlayan glutatyon-S-transferaz enzimini tetikleyen bir bileşik olan monoterpenleri içerir. Bu antioksidan aktivite askorbik asit, alfa-tokoferol ve kuersetin ile benzerdir. Dereotunun, özgür radikallerle harpan hem anti-inflamatuar bununla birlikte analjezik özellikleri bulunur. Dereotu sigara dumanında ve kömürleşmiş etlerde bulunan benzopiranlar gibi karsinojenleri nötralize eden kemo koruyucu bir besin olarak kabul edilir.

Kemikleri kuvvetlendirir

Kalsiyum kemiklerin gelişmesi ve kırık kemiklerin onarımında hayati bir unsurdur. Bir çorba kaşığı dereotu tohumu 1/3 bardak sütte bulunan kalsiyum içerir. Kalsiyum kemik yoğunluğuna katkıda bulunur ve sizi osteoporoz ve diğer kemik hastalıklarından korur.

DEREOTUNUN OLASI ZARARLARI

Dereotunun aşırı tüketime bağlı olarak bazı yan tesirleri olabilir. Bunlar;

• Cilde uygulama edildiğinde kimi zaman tahrişe neden olabilir. Taze dereotu suyu cildi güneşe karşı hassas hale getirebilir. Bu vaziyet güneş yanıkları ve cilt kanseri hastaları için bir risk teşkil eder.

• Hamilelik döneminde dereotunun tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Bu yüzden doktorunuza danışmanızda sağlığınız açısından yarar vardır.

• Bazı besinlere karşı alerjisi olan kişilerde alerjiye neden olabilir.

Dereotu Ne İşe Yarar?
Dereotu aromatik hazzıyla dünyada bir çok mutfakta yaygın olarak kullanılır. Türkiye’de mutfakların özellikle zeytinyağlı yemeklerini süslemek için tercih edilir. Salatalar, turşular, bazı sulu yemekler ve çorbalar da dereotunun girmiş olduğu öteki lezzetlerdir. Güçlü aroması sebebiyle seveni kadar sevmeyeni de çok olan dereotu, koyu yeşil yapraklı sebzelerden biridir. Kereviz (Apiaceae) ailesinden gelen bitkinin botanikteki adı ise Anethum graveolens’tir. Akdeniz, Batı Afrika ve Rusya’ya özgü şeklinde görünse de dünyada pek çok mutfakta kendisine yer bulur. Dereotu tohumu ekildiği takdirde bahçede kolaylıkla yetiştirilebilen bu bitki güneş ışığını sever.

Dereotunda Hangi Vitaminler Bulunur?
Dereotu vitamin ve mineral zengini otsu bir bitkidir. “Dereotunda hangi vitaminler var?” merakına karşılık bu bitkinin A, B1, B6, C, D ve E vitaminleri bakımından güçlü olduğu söylenebilir. Dereotu faydaları vitaminlerin yanı sıra bileşiklerden de gelir. Limonen, karvon, anethofuran, kemferol, vicenin gibi bileşikler, potasyum, sodyum, çinko, manganez, selenyum, folat, demir ve manganez şeklinde minerallerin yanında dereotunu faydalı kılar.

Dereotunun gıda Değerleri nedir?
Dereotu gıda kıymeti açısından bir tablo ile özetlenebilir. 100 gram dereotunda şunlar bulunur:

Protein: 3.5 g
Total yağ: 1 g
Karbonhidrat: 7 g
Toplam rejim lifi: 2 g
Kalsiyum: 208 mg
Demir 6.6 mg
Magnezyum: 55 mg
Fosfor: 66 mg
Potasyum: 738 mg
Manganez 1.3 mg
C vitamini: 85 mg
A vitamini: 7717 IU
Dereotunda günlük almanız gereken folat miktarının yüzde 38’ini, riboflavinin yüzde 17’sini alırsınız. Dereotunun tüm faydalarını görmek istiyorsanız satın alırken ve aldıktan sonra saklarken dikkatli olmalısınız. Peki dereotu iyi mi saklanır? Yaprakları koyu yeşil, sarı olmayan bir demet dereotu alın. Daha sonrasında bir kağıt havluya gevşek bir halde sarın ve buzdolabınızda kapaklı bir kapta tutun. Taze dereotunu 2-3 gün bu şekilde saklayabilirsiniz. Kuru dereotu tazesinden daha dayanıklıdır. Dereotunu ayrıca alır almaz yıkayıp, kurutup hızlıca dondurabilirsiniz. Dondurucuya atmadan önce ağzı hava almayacak şekilde bir torbaya koyun.

Dereotunun Faydaları ve Zararları
Dereotunun gücüne güç katan vitamin, mineral ve bileşikler limonsu tada sahip bu otun bağırsaklardan kemiklere kadar pek çok faydasını ortaya çıkarır. Dereotu faydaları şöyle açıklanabilir:

Kan Şekerini Düzenler: Biyoaktif bileşen eugenol, kan şekeri seviyelerinin dengede olması konusunda etkilidir. Bu sayede anti-diyabetik bir özellik gösteren taze dereotunun tüketilmesiyle insülin üretimi aktive olur. Nişastanın glikoza parçalanmasını azaltmaya yardım ederken ani kan şekeri yükselmeleri önlenmiş olur. Araştırmalar dereotunun tip 2 diyabetin hem yönetilmesinde bununla birlikte önlenmesinde önemli bir yere sahip olduğu gösterilmiştir.

Kalp Sağlığını Korur: Dereotundaki flavonoidler kalp sağlığını korumada ve felç riskini azaltmada önemli roller oynar. Sınırlı araştırmalarda dereotunun LDL yani kötü kolesterol üzerinde çarpıcı etkileri olduğu belirtilmiştir. Kolesterolün düşürülmesi kalp sağlığını korumadaki öncelikli tedbirlerdendir.

Kemikleri kuvvetlendirir: Kemiklerin bir tek kendileri için var olduğun düşünmeyin. Kemikler kaslar, organlara da şekil ve destek verdiği için önemli bir yere sahiptir. Kemikleri güçlü kılan vitamin, mineral ve bileşikler de dereotunda kalsiyum, demir, D vitamini, tiamin, riboflavin ve lif olarak karşımıza çıkar. Kemiklerde hücre büyümesi ve yenilenmesini sağlarken vücut yapısının sağlıklı gelişimini destekler. Dereotu tükettiğinizde kalsiyum emilimi artarken kemik kaybı ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi kronik hastalıkların önlenmesinde yarar sağlar.

Enfeksiyonu Önler: Antioksidan ve C vitamini içeriği eski zamanlardan beri dereotunun mikroplarla harpma ve vücudu enfeksiyonlardan korumak için güçlü kılar. Anti-mikrobiyal dereotu yaprakları, bakteri ve mikropları vücuttan uzak tutarken yaraların tedavisi ve iyileşmesinde önemli rol oynar. Öksürük, soğuk algınlığı, halsizlik, yorgunluk benzer biçimde sorunlara karşı genel bir canlanma ve iyileşmeye yardım eder.

Bağışıklığı Artırır: doğal ki vitaminler, vitaminler ve bileşiklerden bahsederken bağışıklıktan bahsetmemek olanaksız. Çünkü antioksidan ve biyoaktif bileşikler, dereotunun bağışıklık sisteminin güçlenmesinde söz sahibi yapar. Vücudun mikroplarla cenkma kabiliyeti güçlü bir bağışıklıkla artar. Dereotu, farklı enfeksiyonları önlemede güçlü anti-bakteriyel, anti-viral ve mantar karşıtı bir özellikle gösterir.

Sindirimi destekler: Sağlıklı bir sindirimde önemli bir rol oynayan dereotu, gaz giderici olarak bilinir. Şişkinlik, gaz ve hazımsızlık gibi mide ve sindirim sorunlarını önleme mevzusunda yardımcı olabilir. Lifli yapısı dereotu faydası olarak kabul edilir. Çünkü dereotundaki rejim lifleri, bağlarırsak hareketliliğini teşvik ederek kabızlığa karşı destekleyicidir. Ayrıca dereotundaki antasit özellik, midedeki aşırı asit oluşumunun önüne geçilmesini önleyebilir. Böyle besinler daha iyi sindirilir ve hazımsızlık, ülser, gastrit gibi hastalıkların tedavisine destekçi olarak kabul edilir. Hazımsızlık ve mikrop kaynaklı ishal durumlarında da dereotu yardımcı olabilir.

Ağrıları Dindirebilir: Güçlü bileşikler sayesinde dereotu, anti-inflamatuar ve ağrı giderici kabul edilir. Özellikle artrit ve eklem ağrılarında etkili olabilen dereotu iltihaplara karşı da tedavinizi destekleyebilir. Kas spazmları ve ağrılı kasları rahatlatmak için dereotunu beslenmenize ekleyebilirsiniz. Romatoid artrite karşı pozitif etkileri kabul edilir. Ek olarak hanımların tane sancıları için de etkili olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır.

Solunumu Rahatlatabilir: Güçlü anti-inflamatuar, antibiyotik ve anti-astım özellikleri dereotunu, solunum problemi çeken kişiler için tüketilebilir yapar. Soğuk idraknlığı, öksürük, boğazca ağrısı, grip gibi sorunlara karşı önemli bir rol oynar. Akciğerler, göğüs, burun boşlukları içindeki balgam partiküllerini inceltip gevşetir. Böyle nefes alıp vermek kolaylaşır. Bronşit, astım gibi hastalıkların iyileşme sürecinin hızlanmasında destekçidir.

Ferah Bir Nefes Verir: Dereotu tohumu faydaları nefes üzerinde hissedilebilir. Dereotu tohumu ve yaprakları nefes tazeleyici olarak bilinir. Dereotundaki uçucu yağların anti-mikrobiyal, dezenfektan, antioksidan özelliği ağız enfeksiyonlarını hafifletmeye yardımcı olurken, serbest radikallerin diş etlerine ve dişlere verdiği zararı aza indirebilir. Sağlıklı bir ağız için bu bitkinin gücünden yararlanabilirsiniz.

Dereotu Uyku Yapar mı?
Dereotu yapraklarındaki flavonoidler ve B grubu vitaminler yardımıyla uykusuzluğu karşı etkili olabilir. Günlük beslenmenizde tüketeceğiniz dereotu, vücutta belli hormonların ve enzimlerin salgılanmasını aktive ederek sakinleştirici bir etki yaratır. Hem de stres hormonu olarak nitelendirilen kortizol seviyesini de düşürmeye yardım eder. Stres seviyesinin düşmesiyle huzurlu ve kaliteli bir uyuyabilirsiniz. Dereotunun anti-depresan etki gösterdiği de bilinir.

Dereotu Zayıflamaya Yardımcı mıdır?
Dereotu kalori bakımından oldukca düşüktür. Bu yüzden “Dereotu zayıflatır mı?” sorusunu akıllara getirebilir. Peki dereotu kaç kalori? Gerçekten zayıflamaya yardımcı olabilir mi? 1 tatlı kaşığı kuru dereotu 3 kaloridir. Taze 100 gram dereotu ise yaklaşık 43 kaloridir. Karbonhidrat miktarı düşük olduğundan kilo verme amacıyla yapılan diyetlerinizde yardımcı bir rol oynayabilir. Ancak “Dereotu zayıflatır” iddiasında bulunmak doğru değildir.

Dereotu nasıl Tüketilmeli?
Taze kıyılmış dereotunu salatalarınıza ve yemeklerinize ekleyebilirsiniz. Dereotu salatası olarak ince ince doğradığınız dereotlarını dilerseniz maydanoz, nane gibi otlarla karıştırıp yapabilirsiniz. Bol limon ve birazcık zeytinyağı ile tatlandırabilirsiniz.

Dereotunu cacığınıza ekleyebilirsiniz. Pişirdiğiniz balık yemeklerinizde dereotunu kullanabilirsiniz. Fırında meydana getirdiğinız patates benzer biçimde kök sebzelerde çeşni olarak kullanabilirsiniz.

Dereotu ile lezzetli omletler yapabilirsiniz.

Ek olarak çorbalarınıza ve soslarınıza dereotu ile lezzet verebilirsiniz. Dereotu tohumlarını ise baharat olarak kullanabilir, isterseniz kurduğunuz turşularınıza ilave edebilirsiniz. Gene tohumlarla dereotu çayı yapabilirsiniz.

Kuru dereotu kullanmak isterseniz aktardan satın alabilirsiniz. Ancak unutmayın kuru dereotu taze dereotundan daha acı ve güçlü bir tada haizdir. Bu nedenle doğru miktarda kullanmanız gerekir.

Dereotu tüketmek için karbonhidrata başvurmayın. Dereotu poğaça gibi ürünler yapıp gereksiz kalori almayın.

Dereotu yan etkiye sebep olabilir. Dereotu zararları burada ortaya çıkar. Dereotu fazla tüketilmesi halinde alerjik reaksiyon olarak ishal, mide bulantısı, kusma, ağızda kaşıntı, dilde ve boğazda şişlik yapabilir. Havuca alerjisi olanlar kişilerin bir kısmında dereotuna da alerji gelişebilir. Bunun yanı sıra lityum kullanan diyabet hastaları ve iki hafta içinde ameliyat olacak kişiler, dereotu içeren takviyeleri kullanmadan önce doktora danışmalıdır. Emziren ve hamile kadınlar ise bu tip takviyeleri kullanmamalıdır. Hamile hanımlarda düşük riskini artırabilir. Bazı araştırmalar tiroit hastalığı olanlar için dereotunun zararlı olabileceğini söylerken bazıları dereotunun hem hipotiroidi hem hipertiroidi olanlara faydalı olabileceğini belirtir.

Dereotunun Faydaları nedir?
Ağız kokusu çekenlerin yemeklerle birlikte yahut yemeklerden sonra bir tutam dereotu yemeleri önerilir. Dereotunun kendine özgü keskin aroması ağız kokusu sorunlarını ortadan kaldırır.
Sindirim problemleri yaşayan ve hazımsızlık problemi olanların dereotu tüketmeleri önerilir. Dereotunun mide ve bağırsak gazlarını giderici etkisi vardır.
İçeriğinde yer edinen antioksidan bileşenler vücutta oluşan zararlı maddelerin dışarı atılmasına destek sunar. İdrar söktürücü olarak dereotu tüketilebilir.
Düzenli dereotu tüketimi uykusuzluk ve hıçkırığı önler.
Menopoz dönemindeki hanımların bu devri atlatmalarına destek verir.
Yüksek kalsiyum içinde ne olduğu kemik erimesine iyi gelir.
Emziren annelerin süt kalitesini ve sütün gelmesini arttırır.
Kan basıncını düşürür ve yüksek gerilim hastalarının tansiyonlarını düzenler.

Dereotu Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Dereotu tiroit fonksiyonlarının düzenlenmesinde etkindir. Tiroidin yavaş çalışması sonucu oluşan hipotiroid ve tiroidin hızlı çalışması sonucu oluşan hipertiroid hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Tiroid hormonu yetersizliği sonucu oluşan guatr hastalığının tedavisini destekler. Ayrıca tiroid bezinde oluşan nodüllerin yok edilmesinde etkin bir rolü vardır. Dereotunun tirodleri düzenleyici fonksiyonu aynı zamanda metabolizmayı hızlandırır.
Hemoroid problemi yaşayanların öğün öncesi dereotu suyu tüketmeleri önerilir. Dereotu yine hemoroid oluşumunu engeller.
Adet sancılarının hafiflemesini sağlayan dereotu bununla birlikte çok iyi bir tane söktürücüdür.
Dereotunda yer edinen öjenol adlı fenol bileşiğin diyabet hastalarında şeker düşürücü etkiye sahip olduğuna dair araştırmalar vardır.
Dereotu tansiyonu düzenler ve yüksek gerilim hastalarının tertipli olarak dereotu tüketmeleri önerilir.
Emziren annelerin sütlerinin standardını arttırır ve sütlerinin erken azalmasını önler. Taze dereotundan elde edilmiş dereotu yağı emziren annelerin göğüs yaralarına iyi gelir.

Dereotu Kürü ve Dereotu rejimi
Vücuda sağladığı yararları nedeniyle mucizevi bir nebat olarak tanımlanan dereotu, doğru kullanılırsa zayıflamada da faydalı olabilir. Özellikle dereotu kürü uygulanmış olduğunda hem vücutta oluşan ödem ve toksin maddeler dışarı atılır aynı zamanda tiroid hormonlarının tertipli çalışması sağlanarak metabolizmanın daha hızlı çalışması sağlanır.Ayrıca dereotunun idrar söktürücü tesiri zayıflamada etkin bir rol oynar.

Dereotu kürü için kullanılan dereotunun taze olması gerekir. Dereotu kürü için bir kase yoğurt, bir adet limon ve bir bağ dereotu yeterlidir. Dereotu sirkeli suda bekletilerek tamamen yabancı maddeden arındırılır. İnce ince kıyılarak üzerine limon suyu sıkılır ve yoğurt ilave edilerek karıştırılır.

Dereotu kürü sabahları aç karnına bir bardak ılık su ile beraber tüketildiğinde yağların yakımını hızlandırır. Yüksek lif içeriğine sahip bir nebat olduğu için yemek öncesi ve yemeklerde dereotu tüketimi tokluk hissini arttırarak zayıflama destek verir.

Dereotu Yetiştiriciliği
Tek yıllık bir nebat olan dereotu tüm dünya ülkelerinde yetişebilir. Ilık iklim sebzesi olan bitki çoğu zaman ilkbahar- güz aylarında yetiştirilir. Gıda maddeleri açısından varlıklı toprakları seven dereotu, çok sıcak ve çok soğuk bölgeler ve iklimler dışında her mevsim yetiştirilebilir.

Dereotu tohumları direkt tarlaya ekilebilir. Dereotu tohumları ekilmeden önce tarlanın yabancı otlardan temizlenmesi gerekir. El ile rüzgarsız havalarda tohum ekme işlemi gerçekleştirilir. Ege ve Akdeniz Bölgesi’nde ideal dereotu ekim vakitı mart ayıdır. Tohumlar ekildikten sonrasında toprak üzerine iyice bastırılmalı ve toprak iyi sulanmalıdır. Tahmini 7-21 gün içerisinde dereotu tohumları çimlenmeye başlar.

Dereotu nasıl Kurutulur?
Dereotu taze olarak tüketilebildiği şeklinde kurutularak baharat yahut çay şeklinde de tüketilebilir. Dereotu kurutma işleminden önce bol su ile yıkanır. Yıkandıktan sonra ince ince doğranır. Dereotu sapı isteğe nazaran kurutulabilir. Kesilen dereotu temiz bir bez üzerine yayılarak kurutmaya bırakılır. Kurutma işlemi için güneş almayan serin bir ortam gereklidir.

Güneş ışığı altında dereotları rengini kaybederek solar. Dereotunun rengini koruması ve yeşil kalması için ışıksız bir ortam uygundur. 3-4 gün içinde kuruyan dereotları kuru ve temiz cam bir kavanoza alınarak saklanabilir. Dereotu gizleme kabının güneş görmeyen bir yerde muhafaza edilmesi ve hava almamasına dikkat edilmesi gerekir. Optimum koşullarda dereotu kuru olarak 6 ay saklanabilir.

Dereotu Fiyatı Ne Kadar?
Türkiye’nin derhal derhal her bölgesinde yetişebilen dereotunu kendi bahçeniz var ise bahçenizde yoksa saksıda yetiştirebilirsiniz. Taze dereotu fiyatı fazlaca uygundur. Pazarda, manavlarda, büyük ve minik alışveriş merkezlerinde kolayca ulaşabileceğiniz dereotu bağ olarak satışa sunulur. 1 bağ dereotu fiyatı 0,5 lira ile 1,5 lira arasında değişiklik gösterir.

Dereotunun ortalama olarak %80’i sudur. Bu yüzden 5 kiloluk taze dereotundan bir kilo kuru dereotu elde edilir. Kuru dereotu evlerde baharat ve çay olarak kullanılır. Ticari olarak da dereotu kurusu kuşyemi ve hazır gıda sektöründe kullanılır. Kuru dereotu fiyatları ise markasına, imalat şekline göre 100 gramı 5 lira ile 150 lira içinde değişiklik izah edebilir.